 |
| τοιχογραφία δια χειρός Κωνσταντίνου Παπατριανταφυλλοπούλου (Κ.Π.) |
Η εορτή της Κοιμήσεως της Υπεραγίας Θεοτόκου, που πανηγυρίζεται κάθε χρόνο στις 15 Αυγούστου, αποτελεί για τον Ορθόδοξο λαό μας κορυφαία στιγμή λατρείας, πίστης και αγάπης προς το πρόσωπο της Παναγίας. Ονομάζεται, όχι τυχαία, «Πάσχα του καλοκαιριού», διότι φέρει το φως της Αναστάσεως και την ελπίδα της αιωνίου ζωής. Η Παναγία, αν και εκοιμήθη κατά την ανθρώπινη φύση, ανελήφθη «μετά σώματος και ψυχής» και εισήλθε στα ουράνια, κατά το λόγιον: «Ἐτέλεσεν ἡ Παναγία τό τῆς ζωῆς στάδιον καί τῆς ἀθανασίας τήν ἀμοιβήν ἔλαβεν» (Άγιος Νικόδημος ο Αγιορείτης).
Η Εκκλησία, με σοφία πνευματική, όρισε νηστεία δεκαπενθήμερη, από 1 έως 14 Αυγούστου, καλώντας τους πιστούς σε πνευματική προετοιμασία: εγκράτεια, καθαρότητα, προσευχή, μετάνοια. Η εξομολόγηση τις ημέρες αυτές είναι το απαραίτητο στάδιο για την κάθαρση της ψυχής, την επιστροφή στον Θεό και την εσωτερική ειρήνη. Η συμμετοχή στις Ιερές Παρακλήσεις, καθημερινά, είναι έκφραση εμπιστοσύνης στην Πανάχραντη Μητέρα μας: «Ἀντιλήμπτωρ εἶ τοῦ κόσμου, Θεοτόκε Παρθένε, προστασία καὶ σκέπη καὶ ἐσφαλμένων ἡ μετάνοια» (Παράκλησις μικρά).
Η Θεία Κοινωνία, κορύφωση της εν Χριστώ ζωής, προσφέρεται όχι ως ανταμοιβή αρετής, αλλά ως φάρμακο αθανασίας και κοινωνία ζωής. Ο Άγιος Ιωάννης ο Χρυσόστομος λέγει: «Ἐάν μεταλαμβάνῃς ἀναξίως, κατακρίνῃ σε· ἐάν μεταλαμβάνῃς ἀξίως, ἀναστήσει σε» (PG 50, 877).
Η σημασία της εορτής για τον λαό μας είναι μοναδική. Η Παναγία είναι η Μάνα όλων. Την επικαλούμαστε ως Υπέρμαχο Στρατηγό, Γοργοεπήκοο, Ελεούσα, Γηροκομίττισα, Χρυσοποδαρίτισσα, Αλεξιώτισσα – και αναρίθμητες άλλες προσωνυμίες γεμάτες ευγνωμοσύνη και δέος. Σε κάθε δυσκολία, σε κάθε πόνο, εκεί στρέφεται η ψυχή μας.
Ο Αλέξανδρος Παπαδιαμάντης, βαθύς γνώστης της λαϊκής ευσέβειας, μάς διηγείται μια εικόνα συγκινητική: μια φτωχή γερόντισσα, αν και αγράμματη, πήγαινε κάθε βράδυ στην Παράκληση και άναβε κεράκι στην Παναγία. Όταν τη ρώτησαν γιατί, απάντησε:
«Τί να κάμω, παιδί μου; Εγώ δεν ξέρω γράμματα. Μα η Παναγία ξέρει τα δάκρυα. Κι αυτή τα καταλαβαίνει καλύτερα απ’ τα λόγια». (Αλ. Παπαδιαμάντης, “Οι Παρακλήσεις”, Εφημ. “Ακρόπολις”, 1892)
Ας προσεγγίσουμε κι εμείς την Παναγία όχι μόνο με λόγια, αλλά με συντετριμμένη καρδιά και πνεύμα ταπεινό. Όπως ψάλλει η Εκκλησία: «Τὴν ζωὴν ἐν τάφῳ κατέθεσαν, Χριστὲ, καὶ Μήτηρ Σου σὺν τοῖς Ἀποστόλοις ἐκράζε· Ζωὴν τετοκώς, τῇ ζωῇ μέ μεταβίβασον» (Από την Ακολουθία του Επιταφίου της Θεοτόκου).
Ας βιώσουμε την εορτή όχι κοσμικά, αλλά εκκλησιαστικά, με καθαρή συνείδηση, μετέχοντας στα ιερά Μυστήρια, με αγάπη και ειρήνη. Για να πούμε με τον λαό μας, από τα βάθη της καρδιάς:
Καλή Παναγιά!
π. Σ.Μ.
